استاندارد HACCP (سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت مواد غذایی)

نیاز به مشاوره دارید؟ با ما تماس بگیرید...

۰۲۳-۳۶۶۵۰ ۰۲۳-۳۳۴۴۴۸۱۴

مشاوره رایگان

سفارش گواهینامه ایزو

استاندارد haccp (سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی) یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی است که برای شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات بالقوه در فرآیند تولید مواد غذایی طراحی شده است. این سیستم به تولیدکنندگان مواد غذایی کمک می‌کند تا محصولات ایمن و با کیفیت تولید کنند و از بروز مشکلات بهداشتی جلوگیری نمایند. جهت اخذ HACCP (صدور ایزو HACCP) ایزوسیستم آماده ارائه خدمات به شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌باشد. در این مقاله با نحوه اخذ گواهینامه haccp و نحوه استفاده از آن آشنا می‌شویم.

haccp چیست؟

استاندارد HACCP ، اصول تحلیل خطر و کنترل بحران در صنایع غذایی را بیان می کند. همچنین جزئی از مراحل نرم افزاری توسعه یافته توسط کمیته ­ی غذایی کدکس، زیرگروه سازمان جهانی سلامت (WHO) می­باشد. علاوه بر این، ایزو ۲۲۰۰۰ ترکیبی از سیستم HACCP با برنامه­ های پیش شرطی یا (PRPs) است. به عبارت بهتر استاندارد HACCP را می توان زیرمجموعه استاندارد مدیریت کیفیت مواد غذایی ISO 22000 تعریف کرد.

برای آشنایی بیشتر می‌توانید متن فارسی استاندارد HACCP را مطالعه کنید!

تحلیل خطر تولید مواد غذایی در HACCP

تحلیل خطر از طریق به کار گیری استاندارد HACCP کلیدی است برای ورود به سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی. این سیستم به شرکت‌ها کمک می­‌کند تا دانش موردنیاز برای پایه­‌ریزی و اجرای میزان کنترل خطر موثر را به دست آورده و به آن نظم دهد.

در HACCP هر خطری که به طور منطقی امکان رخ دادنش در زنجیره­ ی مواد غذایی وجود دارد باید شناسایی و ارزیابی شود؛ مانند خطراتی که می­‌تواند مربوط به نوع فرآیند و تجهیزات مورد استفاده باشد. بنابراین، استاندارد ایمنی مواد غذایی برای تشخیص و ثبت اینکه چرا شرکت به کنترل خطرات مشخصی نیاز دارد و شرکت­‌های دیگر چنین نیازی ندارند، معیارهایی مشخص می­‌کند.

هزینه اخذ HACCP

هزینه صدور گواهینامه HACCP از مراکز معتبر، بسته به کیفیت و اعتبار مراجع صدور، از ۲,۷۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان متغیر است. البته اعلام قیمت گواهینامه بدون بررسی کامل یک شرکت یا سازمان کار سختی است. چون حجم فرایندها، ارتباطات بین فرایندها، تعداد پرسنل و واحدها، بخش‌های طراحی و تولید محصول و … همگی عواملی هستند که بر این قیمت تاثیر دارند.

مشاوره پیاده‌سازی گواهینامه HACCP

منظور از ارائه‌ی خدمات مشاوره HACCP، آموزش و پیاده‌سازی الزامات این استاندارد است. ایزوسیستم به عنوان یک مجموعه مشاور، آماده مشاوره و پیاده‌سازی الزمات استاندارد HACCP و ارائه‌ی خدمات به تمام مشاغلی است که در زنجیره‌ی تأمین مواد غذایی فعالیت می‌کنند. خدمات مشاور مدیریت ایزوسیستم برای پیاده سازی HACCP از طریق اعزام مشاورین خبره و مجرب به محل فعالیت شرکت و سازمان کارفرمایان محترم انجام می‌شود.

دامنه کاربرد HACCP در صنایع غذایی

کلیه سازمان‌ها، شرکت‌ها و مراکزی که در فرایند تولید یا آماده‌سازی محصولات غذایی نقش دارند نظیر کارخانجات صنایع غذایی، کشتارگاه‌ها، رستوران‌ها و … می‌بایست استاندارد HACCP را اجرایی نمایند.

اهمیت HACCP (هساپ) در ایران

در ایران توجه به استاندارد HACCP بسیار جدی شده است تا جایی که تنها کشتارگاه‌هایی مجاز به صادرات محصولات هستند که موفق به دریافت کد IR شوند. برای دریافت کد IR می‌بایست الزامات این سیستم اجرایی شده، سپس توسط کارشناسان ممیزی و بررسی شود.

همچنین صنایع لبنی برای تولید شیرهای غنی از D توسط سازمان‌های ذی‌ربط بررسی می‌شوند تا مشخص گردد آیا آن شرکت تولیدی سیستم HACCP را رعایت نموده است یا خیر و تنها شرکت‌هایی که ارزیابی خطر تولید محصولات غذایی را اجرایی نموده باشند موفق به دریافت تاییدیه خواهند شد. در ایران استاندارد HACCP با نام «هساپ» جا افتاده و از این عبارت نیز استفاده می شود.

خطرات تأمین غذایی

مثال­‌هایی برای خطرات تأمین غذایی و کاربرد استاندارد HACCP:

• بیماری‌­ها یا حشرات
• آلودگی، مواد ضد آفت، آلودگی شیمیایی تروریستی (بیو تروریزم)
• به‌کارگیری بد یا آماده‌کردن نامطلوب
• موقعیت­‌های غیر بهداشتی
• برچسب اشتباه‌زدن یا ذخیره‌سازی نامطلوب
• حمل‌ونقل (یک خطر ذاتی نیست اما هرچقدر مواد غذایی بیشتری به مسافت‌­های دورتری فرستاده شوند، احتمال خطر بیشتری هم وجود دارد.)

توسعه برنامه استاندارد HACCP

توسعه و پیگیری برنامه HACCP حس خوبی از تجارت به وجود می‌آورد و اکنون بسیاری از دولت‌ها خواستار این هستند که همه­ شرکت­‌های زنجیره مواد غذایی، از تولیدکنندگان گرفته تا فروشندگان و حتی تولیدکنندگان تجهیزات، برنامه­‌های خودشان را داشته باشند.

انواع خطرات موجود محصولات غذایی چیست؟

در انواع محصولات غذایی چهار نوع خطر وجود دارد که باید در نظر بگیرید:

• میکروبیولوژیکی
• شیمیایی
• فیزیکی
• آلرژن‌‎ها

اصول HACCP

HACCP یک رویکرد سیستماتیک برای شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات ایمنی مواد غذایی بر اساس هفت اصل زیر است:

۱-     انجام تجزیه‌وتحلیل خطر

این اصل شامل فهرست کردن مراحل فرایند و شناسایی مکان‌هایی است که احتمال وقوع خطرات مهم وجود دارد. تیم HACCP بر روی خطراتی تمرکز خواهد کرد که می‌توان از طریق طرح HACCP آن‌ها را حذف یا کنترل کرد.

۲-     تعیین نقاط کنترل بحرانی (CCP)

نقطه کنترل بحرانی (CCP)، مرحله یا روشی است که در آن می‌توان کنترل را اعمال کرد و خطرات ایمنی مواد غذایی را به سطوح قابل قبولی کاهش داد. تیم HACCP از درخت تصمیم CCP برای کمک به شناسایی نقاط کنترل بحرانی در فرایند استفاده خواهد کرد.

۳-     ایجاد محدودیت‌های بحرانی

حد بحرانی (CL) حداکثر یا حداقل مقداری است که یک پارامتر بیولوژیکی، شیمیایی یا فیزیکی باید در یک CCP کنترل شود تا از وقوع خطر ایمنی مواد غذایی جلوگیری شود یا به سطح قابل قبولی کاهش یابد.

۴-     رویه‌های نظارتی

تیم HACCP روش‌های نظارتی را برای اندازه‌گیری حد بحرانی در هر نقطه کنترل بحرانی توصیف می‌کند. رویه‌های پایش باید نحوه اندازه‌گیری، زمان ، مسئولیت و تعداد دفعات در طول تولید را شرح دهد.

۵-     اقدامات اصلاحی

اقدامات اصلاحی رویه‌هایی هستند که در صورت وقوع انحراف در حد بحرانی دنبال می‌شوند. تیم HACCP مراحلی را که برای جلوگیری از ورود مواد غذایی بالقوه خطرناک به زنجیره غذایی برداشته خواهد شد و مراحلی که برای تصحیح این فرایند لازم است، شناسایی خواهد کرد.

۶-     روش‌های تأیید

روش‌های تایید به آن دسته از فعالیت‌ها می‌گویند که اعتبار طرح HACCP را تعیین می‌کند. تیم HACCP ممکن است فعالیت هایی مانند ممیزیCCP، بررسی سوابق، بررسی محموله قبلی، کالیبراسیون ابزار و تست محصول را به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های راستی آزمایی شناسایی کند.

۷-     رویه‌های ثبت و اسناد

یکی از اجزای کلیدی طرحHACCP ، ثبت اطلاعاتی است که می‌توان از آن‌ها برای اثبات تولید ایمن غذا استفاده کرد. این سوابق باید شامل اطلاعات مربوط به تیم HACCP، توضیحات محصول، نمودارهای جریان، تجزیه‌وتحلیل خطر، CCP  شناسایی شده، محدودیت‌های بحرانی، سیستم نظارت، اقدامات اصلاحی، رویه‌های ثبت سوابق و رویه‌های تأیید باشد.

تدوین طرح HACCP

قالب طرح‌های HACCP می‌تواند متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، طرح‌ها متناسب با محصول و فرایند، شکلی اختصاصی خواهند داشت. با این حال، برخی از طرح‌ها ممکن است از رویکرد عملیات واحد استفاده کنند. برنامه‌های عمومی HACCP می‌توانند به عنوان راهنمای مفید در توسعه فرایند و محصول عمل کنند. با این حال، ضروری است که شرایط منحصربه‌فرد در هر تسهیلات در طول توسعه همه اجزای طرح HACCP در نظر گرفته شود.

مقالات مرتبط

برای آشنایی بیشتر با استاندارد HACCP توصیه می‌کنیم مقالات زیر را نیز مطالعه کنید:

جمع‌بندی

گواهینامه HACCP یک ابزار مهم برای تضمین ایمنی مواد غذایی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا محصولات سالم و ایمن تولید کنند و اعتماد مصرف‌کنندگان را جلب نمایند.

سوال‌های متداول

اخذ گواهینامه HACCP از ایزوسیستم

ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامه‌های بین‌المللی ایزو (ISO) را برای سازمان‌ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر می‌کند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را به‌عنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامه‌های بین‌المللی ایزو فعالیت می‌کند.

برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.

این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.